Asbest herkennen

Welke soorten asbest zijn er?

 

Wat is hechtgebonden asbest?

De term ‘vast asbest’ verwijst naar hechtgebonden asbesthoudende toepassingen. De twee benamingen worden vaak door elkaar gebruikt.

In hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn de asbestvezels gebonden met een bindmiddel, zoals cement, bitumen, kunststof of lijm. De bekendste voorbeelden zijn asbesthoudende leien en golfplaten: daarbij zijn de asbestvezels gebonden in cement. In oudere gebouwen en woningen komen vandaag nog heel wat hechtgebonden asbesthoudende materialen voor.
Zolang u juist omspringt met materialen met vast asbest – niet breken, schuren, slijpen of boren – komen er weinig of geen asbestvezels vrij. Hechtgebonden asbesthoudende toepassingen in goede staat zijn daarom het minst schadelijk voor de gezondheid. 

Wat is semi-hechtgebonden asbest?

Semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn in principe vaste of hechtgebonden toepassingen. Maar door veroudering, verwering of beschadiging is het bindmiddel in het dragermateriaal in slechte staat. Het materiaal wordt daardoor fragiel en breekbaar en de asbestvezels komen makkelijk vrij. Een typisch voorbeeld van semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn asbestcementen golfplaten die in heel slechte staat zijn. 

Wat is losgebonden asbest?

Niet-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen noemen we ook wel los, losgebonden of zwakgebonden asbest. De verschillende benamingen worden door elkaar gebruikt.

Toepassingen met los asbest bevatten weinig bindmiddel of gebruiken een zwak bindmiddel zoals gips. Tegelijk zijn de concentraties van de asbestvezels vaak erg hoog. Dat maakt deze materialen heel gevaarlijk. Niet-gebonden asbestmaterialen zijn immers gevoeliger voor beschadigingen en laten makkelijk asbestvezels los. Het bekendste voorbeeld is ongetwijfeld de plaasterisolatie rond leidingen van de centrale verwarming.

In oudere gebouwen komen vandaag nog heel wat niet-hechtgebonden asbesthoudende materialen voor. Omdat deze toepassingen meer risico’s meebrengen, mogen alleen erkende asbestverwijderaars. ze weghalen. Het is belangrijk om asbest altijd correct te verwijderen en af te voeren.

Hoe asbest herkennen?

Asbest is een mineraal dat van oudsher vaak werd gebruikt in bouwmaterialen vanwege zijn brandwerende en isolerende eigenschappen. Het is echter ook zeer gevaarlijk voor de gezondheid, omdat het bij inademing kan leiden tot ernstige longaandoeningen zoals asbestose, longkanker en mesothelioom.

Asbest kan eruit zien als een vezelig, broos materiaal dat meestal wit, grijs of bruin van kleur is. Het kan voorkomen in verschillende vormen, zoals golfplaten, dakbedekking, isolatiemateriaal, plafond- en wandpanelen, vloerbedekking, afdichtingsmateriaal en remvoeringen.

Als je vermoedt dat je asbest hebt in je huis, raadpleeg dan een professional die getraind is in asbestverwijdering en -identificatie om het te inspecteren en te laten testen. Asbest kan niet visueel worden geïdentificeerd en het is belangrijk om het op een veilige manier te verwijderen om het risico op blootstelling te minimaliseren.

Asbest zelf herkennen

Controleert u liever zelf of een materiaal asbest bevat? Dan kunt u enkele trucjes gebruiken. Raadpleeg bijvoorbeeld het productiejaar, bekijk de textuur of doe de vlamtest. Let wel op: deze hulpmiddelen zijn minder nauwkeurig. Als u zeker wilt weten of u met asbest te maken hebt, schakelt u altijd beter een asbestlabo of een expert in. Komt het materiaal uit een gebouw met een asbestinventaris? Dan vindt u daarin alle nodige informatie.

Raadpleeg het productiejaar

Het productiejaar van een materiaal kan u een eerste aanwijzing geven over de mogelijke aanwezigheid van asbest. Ook plannen, facturen, technische fiches en andere gegevens van de fabrikant kunnen nuttig zijn.

• • Werd het materiaal geproduceerd of geplaatst tussen 1945 en 2001? Dan is de kans reëel dat het asbest bevat. Dat geldt zeker voor toepassingen geproduceerd tussen 1955 en 1985.

• • Een dak of gevelbekleding uit kunstleien of golfplaten geplaatst voor 1990 bevat altijd asbest.

Leien of golfplaten zonder asbest herkent u aan de vermelding ‘N’ of ‘NT’ (New Technology). Asbestvrije golfplaten hebben ook altijd een verstevigingsbandje. Meer informatie over het herkennen van asbestcementen daken en gevels vindt u hier

Bekijk de textuur van het materiaal

U kunt asbest ook herkennen door de textuur van een materiaal te bekijken. Let op de volgende zaken:

• • De meeste plaatmaterialen in asbestcement hebben een gewafelde structuur in de vorm van een honingraat. Ze bestaan meestal ook uit meerdere lagen.

• • Toepassingen in asbestcement hebben vaak ‘asbestbloemen’: witte vlekken verspreid over het oppervlak. Die vlekken wijzen op de aanwezigheid van asbest.

• • Op plaatsen waar het materiaal gebroken of verweerd is, kunt u asbestvezelbundels vaak met het blote oog zien.

Asbest in uw woning

Veel gebruikte materialen met asbest

Asbest komt voor in hechtgebonden en niet-hechtgebonden materialen. Bij hechtgebonden of ‘vast’ asbest zitten de vezels stevig vast in het dragermateriaal. Bij niet-hechtgebonden of ‘los’ asbest kunnen de vezels makkelijk vrijkomen. Toepassingen met los asbest zijn daarom veel gevaarlijker.Materialen met vast of hecht gebonden asbest

De meest voorkomende materialen met hechtgebonden asbest zijn:

• • materialen in asbestcement, zoals dakleien, golfplaten, buizen, lambriseringen, voorwerpen in imitatiemarmer, bloembakken, afvoergoten en onderdakplaten;

• • vloertegels uit kunststof, zoals vinyltegels;

• • asbesthoudende mastiek of asbesthoudende bitumen of dakbedekking (ook wel ‘roofing’ genoemd);

• • asbesthoudende (tegel)lijm.

Zolang u juist omspringt met deze materialen (niet schuren, breken, slijpen of boren) komen er weinig of geen asbestvezels vrij en zijn de gezondheidsrisico’s miniem.

Materialen met los of niet-hecht gebonden asbest
De meest voorkomende materialen met niet-hechtgebonden asbest zijn:

• • plaasterisolatie rond leidingen van de centrale verwarming;

• • asbesthoudende pakkingen en dichtingen;

• • afdichtingskoorden van verwarmingsketels of kachels;

• • asbestvilt en -karton onder vinylvloeren.

Waar zit asbest in mijn woning?

De onderstaande figuur geeft een overzicht van veel voorkomende materialen in uw woning waarin asbest verwerkt kan zijn. Wilt u zelf nagaan of er asbest aanwezig is in uw woning? Gebruik dan deze trucjes of bekijk foto’s van veel voorkomende asbestmaterialen. Om zeker te weten of u met asbest te maken hebt, schakelt u best een erkend asbestlabo of een gecertificeerd asbestdeskundige in.

Een van de meest voorkomende materialen met asbest is dak- en gevelbekleding. Een asbesthoudend dak bestaat meestal uit golfplaten of leien. Een asbesthoudende gevel bestaat vaak uit grote of kleinere ruitvormige platen. Als uw dak- of gevelbekleding asbest bevat, moet u extra voorzorgsmaatregelen nemen.

Maak gebruik van uw asbestattest

Vanaf 23 november 2022 is een asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen en gebouwen gebouwd voor 2001. Tegen 2032 moet iedere gebouweigenaar van een woning of een gebouw gebouwd voor 2001 over een asbestattest beschikken. Bij verhuur is de eigenaar die over een asbestattest beschikt, verplicht om een kopie te bezorgen aan de (nieuwe) huurders. 

Een asbestattest is het resultaat van een asbestinventarisatie van een gebouw. Op basis van deze inventarisatie levert de OVAM voor elk gebouw een uniek asbestattest af. Dit attest bevat informatie over asbest in het gebouw en toetst of het asbestveilig is. Het beschrijft voor een normaal gebruik van het gebouw welke materialen of gebouwonderdelen asbest bevatten, wat de staat is van het asbest en geeft advies over hoe het veilig kan beheerd of verwijderd worden.